گزارش آژانس بین‌المللی انرژی IEA درباره انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۲۰۲۵

یافته‌های کلیدی گزارش

۱. افزایش چشمگیر ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های تجدیدپذیر

میزان افزایش برق تجدیدپذیر برای سال های 2025-2030 در مجموع 4600 گیگاوات - برابر با ظرفیت ترکیبی برق نصب شده چین، اتحادیه اروپا و ژاپن

انتظار می‌رود ظرفیت برق تجدیدپذیر جهانی در دوره ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ تقریباً ۴۶۰۰ گیگاوات افزایش یابد، رشد در PV خورشیدی در مقیاس کاربردی و توزیع شده بیش از دو برابر می شود که تقریبا 80 درصد از گسترش ظرفیت برق تجدیدپذیر در سراسر جهان را نشان می دهد. هزینه های پایین ماژول، فرآیندهای مجوز نسبتا کارآمد و پذیرش اجتماعی گسترده، باعث شتاب در پذیرش PV خورشیدی می شود.

انتظار می رود رشد برق آبی از سال 2025 تا 2030 کمی بیشتر از سال های 2019-2024 باشد و بیش از 154 گیگاوات ظرفیت جدید آنلاین شود. پیش بینی می شود که ظرفیت برق آبی ذخیره سازی پمپاژ (PSH) تا سال 2030 دو برابر شود و به 16.5 گیگاوات برسد که ناشی از نیاز روزافزون به انعطاف پذیری و ذخیره سازی طولانی مدت است. چین با بیش از 60 درصد از کل رشد PSH در سراسر جهان در دوره پیش بینی پیشتاز است. گسترش PSH همچنین در اروپا (اسپانیا و اتریش) سرعت بیشتری می گیرد، زیرا استقرار سریع سیستم های انرژی تجدیدپذیر متغیر چالش های یکپارچه سازی را به همراه دارد. توسعه برق آبی نیز در هند، منطقه آسه آن و آفریقا در حال شتاب گرفتن است.

۲. تسلط انرژی خورشیدی فتوولتائیک (PV)

خورشیدی فتوولتائیک به عنوان اصلی‌ترین منبع رشد مطرح است به نحویکه کاربردهای PV خورشیدی توزیع شده (پروژه های مسکونی، تجاری، صنعتی و خارج از شبکه) 42 درصد از کل گسترش PV را تشکیل می دهند. افزایش قیمت برق خرده فروشی پس از بحران انرژی، همراه با حمایت قوی از سیاست، افراد و مشاغل را تشویق کرده است تا سیستم های PV خورشیدی را با هدف کاهش قبوض برق خود نصب کنند. استفاده از کاربردهای PV خورشیدی توزیع شده با واحدهای ذخیره سازی نیز در کشورهایی که دارای شبکه برق غیرقابل اعتماد هستند در حال افزایش است. به عنوان مثال، در آفریقای جنوبی و پاکستان، جذب سیستم های PV خورشیدی تجاری و در مقیاس بزرگ خارج از شبکه به سرعت در حال افزایش است و دسترسی به برق را بهبود می بخشد.

در مقایسه با سال های 2019-2024، پیش بینی ما انتظار دارد که ظرفیت بادی خشکی 45 درصد در سال های 2025-2030 افزایش یابد و به 732 گیگاوات برسد. علیرغم چالش های اخیر در مورد تنگناهای زنجیره تامین، تورم، و زمان انتظار طولانی مدت و اتصال به شبکه، ما انتظار گسترش قوی باد خشکی را داریم، زیرا سیاست ها در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه تا حدی این موانع را برطرف کرده اند. انتظار می رود سالانه در آفریقا، خاورمیانه، کشورهای آسه آن، آمریکای لاتین و اوراسیا - علاوه بر اروپا و هند - افزایش یابد.

انتظار می رود گسترش ظرفیت بادی فراساحلی در دوره پیش بینی شده به 140 گیگاوات برسد که بیش از دو برابر رشد دوره پنج ساله گذشته است. بازار سالانه بادی فراساحلی از 9.2 گیگاوات در سال 2024 به بیش از 37 گیگاوات تا سال 2030 گسترش می یابد و چین تقریبا 50 درصد از این افزایش را به خود اختصاص داده است. در اروپا، انتظار می رود بازار سالانه تا سال 2030 به 14.6 گیگاوات نزدیک شود. تغییرات سیاست در ایالات متحده، فشارهای اقتصاد کلان و چالش های زنجیره تامین، هزینه ها را افزایش داده و قابلیت بانکداری پروژه ها را در چندین بازار اروپایی و ژاپن تضعیف کرده است که منجر به مزایده های کمتر پذیره نویسی و لغو پروژه ها شده است.

۳. پیشی گرفتن انرژی‌های تجدیدپذیر از زغال سنگ

در سال ۲۰۲۵، منابع انرژی تجدیدپذیر بیش از یک سوم تولید برق جهانی را تامین می‌کنند

انرژی های تجدیدپذیر به بزرگترین منبع انرژی جهانی تبدیل خواهند شد که تا سال 2030 تقریبا 45 درصد از تولید برق استفاده می شود

انتظار می رود تولید برق از انرژی های تجدیدپذیر 60 درصد افزایش یابد - از 9900 تراوات ساعت در سال 2024 به 16200 تراوات ساعت در سال 2030. در واقع، انتظار می رود انرژی های تجدیدپذیر در پایان سال 2025 (یا حداکثر تا اواسط سال 2026، بسته به در دسترس بودن برق آبی) از زغال سنگ پیشی بگیرند تا به بزرگترین منبع تولید برق در سطح جهان تبدیل شوند. PV خورشیدی به تنهایی بیش از نیمی از این افزایش را تشکیل می دهد و پس از آن باد (30٪) قرار دارد. پیش بینی می شود سهم انرژی های تجدیدپذیر در تولید برق جهانی از 32 درصد در سال 2024 به 43 درصد تا سال 2030 افزایش یابد، در حالی که سهم منابع انرژی تجدیدپذیر متغیر تقریبا دو برابر به 27 درصد می رسد. انتظار می رود طی سال های 2025-2030، انرژی های تجدیدپذیر بیش از 90 درصد از رشد تقاضای برق جهانی را برآورده کنند.

رشد ظرفیت برق تجدیدپذیر بر اساس بخش فناوری، مورد اصلی، 2030-2013

نکات منطقه‌ای مهم

چین: رشد سریع انرژی‌های تجدیدپذیر حدود ۹۰٪ تقاضای جدید برق را پوشش خواهد داد
خاورمیانه: تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر با نرخ سالانه ۱۴٪ رشد خواهد داشت
اروپا و آمریکا: تغییرات سیاستی و فشارهای اقتصادی باعث کاهش جذابیت پروژه‌ها شده است

مزایده های رقابتی و تدارکات مبتنی بر بازار به طور فزاینده ای باعث گسترش برق تجدیدپذیر در مقیاس جهانی می شود

مزایده های رقابتی در حال حاضر مکانیسم اصلی تدارکات استقرار تجدیدپذیر در مقیاس جهانی است که تقریبا 60 درصد از ظرفیت ناخالص مورد انتظار در طول سال های 2025-2030 را تشکیل می دهد

مزایده های رقابتی در حال حاضر نوع اصلی خرید در چین، هند و اروپا هستند که بیش از نیمی از رشد ظرفیت های تجدیدپذیر را در سال های 2025-2030 به خود اختصاص داده اند. اکثر طرح ها به شکل قراردادهای مابه التفاوت هستند که توسط چین و اتحادیه اروپا اجباری می شوند، در حالی که در ایالات متحده، شرکت های آب و برق عمدتا مزایده هایی را برای برآورده کردن تعهدات RPS دولتی انجام می دهند. در مناطق دیگر مانند آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه، حراج ها نقش کمتری دارند و سایر مکانیسم های تدارکات برجسته تر هستند.

استقرار انرژی های تجدیدپذیر در حال حاضر نیازهای وارداتی سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش داده و امنیت تامین برق را افزایش داده است

برای تعیین کمیت مزایای امنیت انرژی استقرار انرژی های تجدیدپذیر در کشورهای واردکننده سوخت (به استثنای واردات نفت و فرآورده های آن)، ما روندهای واقعی در افزایش ظرفیت با تولید برق را تحت یک سناریوی خلاف واقع مقایسه کردیم که در آن پس از سال 2010 هیچ ظرفیت انرژی تجدیدپذیر غیر آبی جدیدی اضافه نشد - به نام سناریوی Low-RES (منبع انرژی تجدیدپذیر). در این سناریو، برق که در واقع از باد و خورشید تولید می شد، در عوض با استفاده از زغال سنگ و گاز طبیعی تولید می شد و تقاضای اضافی سوخت فسیلی از طریق افزایش واردات برآورده می شد. نتیجه افزایش قابل توجه اتکا به سوخت های وارداتی برای تولید برق خواهد بود که به طور قابل توجهی خطرات امنیت انرژی را در بسیاری از کشورها افزایش می دهد.

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA): انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۲۰۲۵

مقدمه