خرید برق دوجانبه (Bilateral Contracts; Power Purchase Agreement; PPA) به معنای خرید و فروش برق بین خریدار و فروشنده به صورت مستقیم و بدون واسطه است و به عنوان یک توافق دوطرفه برای فروش مستقیم برق از شرکت خرده‌فروش به مصرف‌کننده نهایی تعریف می‌شود. این روش خرید برق، معمولاً شامل قراردادهای بلندمدت یا کوتاه‌مدت است که بر اساس توافقات بین دو طرف تنظیم می‌شود. این قراردادها تحت نظارت وزارت نیرو و دولت منعقد می‌شوند و از انعطاف بالایی برخوردارند.

این حمایت در قالب تصویب­نامه هیأت وزیران اعلام شده است. طبق ابلاغیه های مصوبه شماره10/20/69384/1401 مورخ1401/12/27 وزیر محترم نیرو در خصوص توسعه مبادلات برق در بورس انرژی: کلیه مشترکین صنعتی با قدرت بالای یک مگاوات موظفند: برق (انرژی الکتریکی) مورد نیاز خود را از طریق قراردادهای دوجانبه و یا سایر روش‌های متداول در بورس انرژی تامین نمایند. در غیر این صورت به شرکت‌های برق منطقه ای و یا توزیع نیروی برق اجازه داده می‌شود برق مصرفی مشترک را به نیابت از طرف وی تامین و بهای آن را بر اساس حداکثر قیمت برق در بازار عمده فروشی برق و یا حداکثر قیمت برق در بورس انرژی در آن دوره (هرکدام که بیشتر باشد) با ضریب 1.2 درصد(20 درصد بیش از حداکثر قیمت ) و با احتساب نیم (0.5) درصد به عنوان حق العمل محاسبه نماید .”

لذا مشترکینی که برق خود را از شرکت آسمان فروزان شهر دریافت می کنند، مطابق با مصوبه وزیر نیرو در آخرین اولویت خاموشی قرار خواهند گرفت و از جریمه با نرخ بیست درصد بالاتر از حداکثر قیمت بازار برق معاف می گردند. شایان ذکر است؛ پرداخت حق ترانزیت به شرکتهای برق منطقه ای و توزیع در قرارداد دوجانبه برق بر عهده مصرف کننده برق می‌باشد. مصرف کنندگان می توانند در انعقاد قرارداد دوجانبه برق نازل‌ترین قیمت را ازاین شرکت دریافت نمایند.

مراحل اجرایی قرارداد دوجانبه برق

برای نهایی‌کردن قرارداد دوجانبه برق، مراحل زیر باید طی شود:

• مذاکره اولیه : عرضه‌کننده و مصرف‌کننده درباره شرایط قرارداد، مزایا و نیازهای هر طرف گفتگو کرده و اطلاعات لازم را مبادله می‌کنند.
• تحلیل و بررسی مصرف : عرضه‌کننده از مصرف‌کننده درخواست قبض برق یا شناسه قبض می‌کند تا کارشناسان، میزان مصرف و هزینه احتمالی برق را بررسی کنند.
• تعیین قیمت نهایی: پس از تحلیل هزینه‌ها، دو طرف بر سر قیمت برق و مدت زمان قرارداد به توافق می‌رسند.
• امضای قرارداد: قرارداد رسمی بر اساس توافق‌های حاصل‌شده بین طرفین منعقد می‌شود.
• ثبت الحاقیه خرید نیابت: مصرف‌کننده با مراجعه به مالک شبکه (شرکت توزیع برق یا برق منطقه‌ای) فرم الحاقیه خرید نیابتی را تکمیل می‌کند که در آن مشخص می‌شود برق توسط چه شرکت یا شخص حقوقی تأمین شود و همچنین مالک شبکه اختیار دارد در صورت بروز مشکل در تأمین برق، مستقیماً برق مورد نیاز مصرف‌کننده را تأمین کند.
• گزارش مصرف ماهانه : مصرف‌کننده موظف است هر ماه میزان برق مصرفی خود را به تأمین‌کننده اطلاع دهد.
• صدور و پرداخت صورتحساب: تأمین‌کننده در پایان هر ماه، صورتحساب مصرف برق را به همراه مالیات بر ارزش افزوده صادر کرده و مصرف‌کننده موظف است ظرف ۳۰ روز مبلغ صورتحساب را پرداخت نماید.

مزایای خرید برق دوجانبه

• در قرارداد دوجانبه برق برخلاف معاملات بورس انرژی هیچ گونه کشف قیمتی صورت نمی‌گیرد. شرکت انرژی آسمان فروزان شهر قادر است برق مشترکین را از سبدی شامل چندین عرضه کننده با شرایط و قیمت‌های مختلف تأمین کند و تمامی ریسک‌های بورس انرژی و قرارداد دوجانبه را به عهده می‌گیرد.
• تعیین قیمت توافقی و کاهش چشمگیر هزینه‌ها نسبت به خرید از بورس یا تامین تحمیلی.
• جلوگیری از پرداخت جریمه با قرارداد دوجانبه طبق قوانین وزارت نیرو.
• تضمین تامین برق توسط مدیریت شبکه برق ایران در صورت قطع تولید توسط تولید کننده.
• قرارگیری در اولویت آخر قطع بار و خاموشی در زمان مدیریت بار.
• خرید برق تنها به میزان مصرف واقعی و تسویه پس از دوره مصرف.
• افزایش شفافیت معاملات و امکان سفارشی‌سازی قراردادها.
• شرایط منعطف و پرداخت توافقی بین طرفین.
• کاهش نرخ مصرف انرژی نسبت به تعرفه رسمی شرکت‌های توزیع.
• تامین برق توسط شبکه سراسری بدون تغییر در کیفیت برق دریافتی.
• امکان بهره‌مندی از پاداش کاهش مصرف تابستانی در صورت وجود مکانیزم تشویقی.

چالش‌های خرید برق دوجانبه

• پیچیدگی در تنظیم قراردادها و نیاز به دانش فنی و حقوقی بالا.
• ریسک‌های قانونی ناشی از تغییرات در قوانین و مقررات بازار برق.
• نوسان قیمت برق در طول مدت قرارداد که ممکن است مصرف‌کننده را متضرر کند.
• عدم پیش‌بینی دقیق قیمت برق در بلندمدت و ایجاد ریسک مالی برای طرفین.