هیات تنظیم بازار برق ایران
هیأت تنظیم بازار برق ایران
با توجه به ماهیت انحصاری بسیاری از بخش‌های صنعت برق، وجود یک نهاد تخصصی جهت تنظیم مقررات و هدایت فرآیندهای مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی، از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا، هیأت تنظیم بازار برق ایران به عنوان نهاد رگولاتور رسمی در بازار برق کشور، نقشی کلیدی در سیاست‌گذاری، نظارت و تنظیم‌گری این حوزه ایفا می‌نماید.
تشکیل این هیأت به دستور وزیر وقت نیرو (به شماره 17415/20/100 مورخ 1384/03/28) و بر اساس آیین‌نامه "تعیین شرایط و روش خرید و فروش برق در سراسر کشور" (ابلاغیه شماره 33967/10/100 مورخ 1382/06/03) صورت گرفت. همچنین، ایجاد این نهاد در راستای اجرای بند «ب» ماده ۲۵ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بود.
این هیأت از مهرماه سال ۱۳۸۲ فعالیت خود را آغاز نمود و با هدف پاسخگویی به نیازهای نوین ساختاری و سیاست‌گذاری در صنعت برق کشور، در مجموعه امور برق وزارت نیرو استقرار یافت. ساختار این هیأت متشکل از هفت عضو است که توسط وزیر نیرو برای یک دوره‌ی دو ساله منصوب می‌شوند و کلیه تصمیمات آن با رأی اکثریت مطلق اعضا به تصویب می‌رسد.
از آغاز تأسیس تاکنون (تا تاریخ ۱۴۰۱/۰۱/۱۴)، هیأت تنظیم بازار برق ایران در مدت هجده سال فعالیت خود، طی نه دوره‌ی دو ساله، مجموعاً ۳۵۷ جلسه رسمی برگزار کرده است. اولین جلسه هیأت در تاریخ ۱۳۸۲/۰۷/۰۹ و آخرین جلسه ثبت‌شده نیز در تاریخ ۱۴۰۰/۱۰/۲۹ برگزار گردیده است. این جلسات به‌طور متوسط دو بار در هر ماه تشکیل شده‌اند.
خروجی جلسات این هیأت شامل بیش از ۱۳۰۰ مصوبه رسمی و نیز تدوین و تصویب حدود ۱۱۳ رویه و دستورالعمل اجرایی بوده است. این مصوبات، در چهار دسته‌ی کلی قابل طبقه‌بندی هستند:
- آیین‌نامه‌ها
- رویه‌ها و دستورالعمل‌ها
- تصمیم‌گیری‌های موردی
- نمونه قراردادها
همچنین از منظر نهاد پیشنهادکننده، مصوبات هیأت در سه گروه زیر دسته‌بندی می‌گردند:
- مصوباتی که به پیشنهاد دبیرخانه هیأت تنظیم بازار برق ارائه شده‌اند
- مصوباتی که توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران پیشنهاد شده‌اند
- مصوباتی که به پیشنهاد سایر بازیگران بازار برق کشور طرح شده‌اند
در مجموع، هیأت تنظیم بازار برق ایران با ایفای نقش محوری در سیاست‌گذاری و هدایت بازار برق، توانسته است بسترهای لازم برای گذار از ساختار انحصاری به سمت بازار رقابتی و شفاف را فراهم سازد.