تعریف ترانزیت برق
ترانزیت برق به معنای استفاده مشترکین صنعتی و تجاری از شبکه‌های فوق توزیع و انتقال جهت دریافت یا جابجایی انرژی است. هزینه ترانزیت به منظور جبران هزینه‌های بهره‌برداری، نگهداری و توسعه شبکه‌ها دریافت می‌شود.
نحوه محاسبه هزینه ترانزیت
- قدرت قراردادی: مبنای اصلی محاسبه هزینه ترانزیت است.
- ضریب ساعات اوج بار: در ساعات اوج، هزینه بالاتر محاسبه می‌شود.
- تلفات شبکه: درصدی از انرژی در شبکه از بین می‌رود و در محاسبه لحاظ می‌شود.
- کاهش موقت قدرت قراردادی: مشترکین می‌توانند با کاهش موقت قدرت، هزینه ترانزیت را کاهش دهند.
فرمول کلی محاسبه هزینه ترانزیت:
مشترکین بالای 5 مگاوات: هزینه ترانزیت = قدرت قراردادی × نرخ مصوب ترانزیت
مشترکین بالای یک و زیر 5 مگاوات: هزینه ترانزیت = قدرت مصرفی × نرخ مصوب ترانزیت
نرخ ترانزیت در سطح فشار متوسط معادل مجموع ارقام در سطح شبکه انتقال و فوق توزیع و سطح فشار متوسط است.
نرخ ترانزیت در سطح فشار ضعیف معادل مجموع ارقام در سطح شبکه انتقال و فوق توزیع و سطح فشار ضعیف است.
مبالغ به ریال و برای ماه های ۳۰ روزه می‌باشد، لذا در ماه‌های ۳۱ و ۲۹ روزه بهای ترانزیت متناسبا تعدیل می‌گردد.
این نرخ‌ها توسط وزارت نیرو و شرکت توانیر ابلاغ می‌شود و بسته به سطح ولتاژ (فوق توزیع یا انتقال)، ساعات اوج بار و همچنین تلفات شبکه متفاوت است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص هزینه ترانزیت مشترکین بیش از یک تا 5 مگا وات هزینه ترانزیت مشترکین بین یک تا 5 مگا وات مراجعه نماید.
کاهش موقت قدرت قراردادی
بر اساس نامه شماره ۱۴۰۲/۱۱/۱۱۵۴۳۶ مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۱۰ شرکت توانیر و بند ۶۳-۴ آیین‌نامه تکمیلی تعرفه‌های برق، مشترکین با قدرت قراردادی بین ۱ تا ۵ مگاوات می‌توانند درخواست کاهش موقت قدرت بدهند. در این صورت، هزینه ترانزیت بر اساس قدرت کاهش‌یافته محاسبه خواهد شد.
تلفات شبکه و ساعات اوج بار
در محاسبات ترانزیت، تلفات انرژی در شبکه‌های فوق توزیع نیز لحاظ می‌شود. همچنین در ساعات اوج بار (معمولاً ۱۲ تا ۱۶ و ۱۹ تا ۲۳)، هزینه ترانزیت با ضرایب بالاتری محاسبه می‌گردد.
راهکارهای کاهش هزینه ترانزیت
- مدیریت مصرف در ساعات غیر اوج بار
- استفاده از قراردادهای دوجانبه یا بورس انرژی برای خرید مستقیم برق
- کاهش موقت قدرت قراردادی طبق آیین‌نامه توانیر
- بهبود ضریب توان و نصب بانک خازنی برای کاهش بار شبکه
آیین‌نامه کاهش موقت قدرت قراردادی (تعرفه شماره ۴ – تولید: صنعت و معدن)
بر اساس آیین‌نامه تکمیلی تعرفه‌های برق، شیوه کاهش موقت قدرت قراردادی مشترکین به شرح زیر است:
-
مدت زمان کاهش: حداقل ۱.۵ سال و حداکثر ۳ سال. مبنای شروع این مدت،
- در صورت امکان کاهش دیماند بدون تغییر وسایل نصب‌شده: تاریخ موافقت شرکت با کاهش
- در صورت نیاز به تغییر در وسایل نصب‌شده: تاریخ نصب وسایل جدید
- درخواست افزایش پیش از پایان ۱.۵ سال: اگر مشترک قبل از پایان ۱.۵ سال درخواست افزایش قدرت کند یا بیش از قدرت کاهش‌یافته مصرف نماید، تمام صورتحساب‌های صادره از زمان کاهش قدرت بر اساس قدرت قراردادی اصلاح و تعدیل می‌شوند.
- درخواست افزایش بین ۱.۵ تا ۳ سال: شرکت بدون تعدیل صورتحساب‌های گذشته، قدرت مشترک را تا میزان قرارداد افزایش خواهد داد.
- کاهش موقت با تغییر ولتاژ: تمامی هزینه‌های تغییر وسایل اندازه‌گیری (در کاهش یا افزایش مجدد قدرت) به عهده مشترک است.
- تکرار کاهش موقت: کاهش موقت بیش از دو بار تکرار نمی‌شود. در صورت نیاز، مشترک می‌تواند درخواست کاهش دائم قدرت مطابق بند ۵۹-۴ آیین‌نامه ارائه دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص تعیین مقررات ترانزیت تعیین مقررات ترانزیت مراجعه نماید.
نرخ ترانزیت داخلی برق (مصوب سالانه)
قیمت ماهانه هزینه تبدیل انرژی در ابتدای هر سال توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام می‌شود. میانگین سالانه نرخ ترانزیت داخلی برق نباید از میانگین مصوب شورای اقتصاد فراتر رود. تمامی مصرف‌کنندگان برق با دیماند قراردادی بیش از یک مگاوات موظفند هزینه ترانزیت برق را بر اساس جداول مربوطه برای هر کیلووات ظرفیت قراردادی به شرکت مالک شبکه (برق منطقه‌ای یا توزیع نیروی برق) پرداخت کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص هزینه ترانزیت مشترکین در سال 1402 هزینه ترانزیت مشترکین در سال 1402 مراجعه نماید.
| سطح ولتاژ تحویلی به انشعاب | سهم شبکه انتقال و فوق توزیع (%) | سهم شبکه توزیع (%) |
|---|---|---|
| انتقال و فوق توزیع (بیش از ۶۳ کیلوولت) | ۳۵ | ۰ |
| فشار متوسط (۱۱ الی ۳۳ کیلوولت) | ۳۵ | ۱۵ |
| فشار ضعیف (۴۰۰ ولت) | ۳۵ | ۳۷ |